Kyk ook:
- Evolusie
- Evolusie en Bybel onversoenbaar
- Hoe evolusie werk en hoekom dit nie werk nie
- Probleme met evolusie
Is mikro-evolusie ‘n bewys vir makro-evolusie?
Nee, mikro-evolusie bewys nie makro-evolusie nie. Dit is twee totaal verskillende prosesse.
Die belangrikste verskille tussen mikro-evolusie en makro-evolusie is:
- Mikro-evolusie (wat dieselfde is as natuurlike seleksie of oorlewing van die sterkste) filtreer of selekteer slegs lewende wesens met sekere gene op grond van omgewingsfaktore. Dit verhoog nie die genetiese inligting in die genoom nie; dit is eerder geneig om die genetiese inligting te verminder. Mikro-evolusie verduidelik variasie binne ‘n soort, byvoorbeeld verskillende hondspesies in die hondsoort.
- Makroevolusie is veronderstel om verantwoordelik te wees vir die vermeerdering van die genetiese inligting van die genoom deur middel van mutasies. Byvoorbeeld, vir ‘n kat om in ‘n vis te verander, sal die kat die genetiese inligting vir kieue en skubbe benodig. Daar word geglo dat mutasies (DNS-kopieerfoute) die genetiese inligting sal verhoog.
Maar kom ons delf in ‘n bietjie meer detail vir ‘n beter begrip:
Spesies vs soorte
Om die verskil tussen spesies en soorte te verduidelik, is dit die maklikste om voorbeelde te gebruik. Die volgende is ‘n lys van soorte. Die diere tussen hakies is verskillende spesies binne daardie soort:
- Honde (Duitse Herder, Great Dane, Chihuahua, Bulldog, Golden Retriever, ens.)
- Katte (Leeus, tiere, luiperds, pumas, jagluiperds, huiskatte)
- Olifante (Afrika, Indiese)
- Perdesoort (alle perde, donkies, muile, sebras)
Hibriede diere bestaan binne dieselfde soort, byvoorbeeld zorse (sebra/perd), zonkey (sebra/donkie), liger en tigon (leeu/tier), walfyn (dolfyn/moordwalvis), ens.
Wat is mikro-evolusie?
Mikro-evolusie is dieselfde as natuurlike seleksie en oorlewing van die sterkste.
Charles Darwin het twee baie goeie voorbeelde van mikro-evolusie gegee:
1. Darwinvinke (galápagosvinke)
Normaalweg is daar ‘n natuurlike diversiteit in die snawels van vinke: sommige vinke het dik, kort snawels en ander het lang, dun snawels. Gedurende droë periodes sal plantsade hard wees en dan sal die vinke met die dik, kort snawels die sade kan oopbreek terwyl die vinke met die lang, dun snawels dit nie kan doen nie. Daarom sal langbekvinke dit moeilik vind om gedurende droë periodes te oorleef en sal hulle vrek voordat hulle ‘n nageslag kan genereer. Met genoeg tyd, sal alle langbekvinke uitsterf.
2. Pepermotte
Darwin het gevind dat motte met ‘n ligkleurige liggaam doeltreffend sal kamoefleer in ‘n skoon omgewing, soos in plattelandse Dorset, terwyl ‘n donkerkleurige mot goed sal kamoefleer in ‘n besoedelde omgewing soos industriële Birmingham. Hierdie selektiewe oorlewing was te danke aan voëls, wat donker motte op skoon bome maklik kon sien en vang en ook wit motte op bome wat donker gekleur was van roet. Dit het ‘n groter bevolking van ligkleurige motte in landelike Dorset veroorsaak en ‘n groter bevolking van donker motte in besoedelde gebiede.
Neem kennis dat mikro-evolusie (natuurlike seleksie) nie die genetiese inligting van die soort of spesie verhoog nie. Die motte sal altyd net motte bly. Mikri-evolusie filter slegs vir spesifieke gene – dit verwyder lewende wesens met spesifieke gene voordat hulle ‘n nageslag kan genereer. Trouens, ‘n mens kan redeneer dat dit tot ‘n verlies van genetiese inligting sal lei.
Mikro-evolusie word ook gebruik wanneer met diere geteel word. In so ‘n geval vind seleksie of filtering vir gene nie natuurlik plaas nie, maar word dit deur mense gedoen – diere met ongewenste eienskappe word verwyder en word nie gebruik om verdere nageslagte te genereer nie. Neem kennis dat ‘n lewende wese se eienskappe deur die DNS van daardie wese gespesifiseer word.
Dit is maklik om te verstaan dat hierdie veranderinge binne ‘n spesie nie ‘n totaal ander soort dier tot gevolg sal hê nie. As jy slegs honde het, sal ’n mens byvoorbeeld nie voëls van hulle kon teel nie.
Wat is makro-evolusie?
Makroevolusie is veronderstel om een soort na ‘n ander soort te verander.
Byvoorbeeld, vir visse om reptiele te word, sal die visse die genetiese inligting vir longe moet kry. Natuurlike seleksie sal veroorsaak dat reptiele met kieue uitsterf as hulle ‘n oorlewingsnadeel het.
Vir reptiele om na voëls te verander, sal hulle die genetiese inligting vir vere, lugvaartlonge en liggewigskelette moet kry. Weereens sal natuurlike seleksie veroorsaak dat voëls met skubbe, longe en ‘n swaar beenstruktuur uitsterf as hulle ‘n oorlewingsnadeel het.
Die proses wat veronderstel is om die genetiese inligting te verhoog, is mutasies.
Wat is mutasies?
Mutasies is die gevolg van óf foute in DNS-replikasie óf van die skadelike effekte van mutagene, soos chemikalieë en bestraling, wat met DNS reageer en die strukture van individuele nukleotiedes verander. Alle selle beskik oor DNS-herstel-ensieme wat poog om die aantal mutasies wat voorkom te verminder.
Daar word dus geglo dat hierdie kopieerfoute nuwe genetiese inligting tot gevolg sal hê wat sal meebring dat ‘n reptiel oor baie jare kan verander na ‘n voël.
Gevolgtrekking
Dit is duidelik dat mikro-evolusie en makro-evolusie twee totaal verskillende prosesse is. Die een bewys nie die ander nie.