Dit is verstommend om te sien hoe ’n groot kwessie teoloë van vandag oor seksualteit maak. Dit raak vir my duidelik dat dit nie net oor homoseksualiteit gaan nie, maar oor seks in die algemeen. Die mens het blykbaar ’n reg om homself seksueel uit te leef. Vergeet van onthouding – dit is outyds. Die implikasie van hierdie benadering is dat ook ongetroudes, veral tiener seuns, ook die reg het om hulleself seksueel uit te leef. Hierdie beheptheid kom nie uit die Bybel uit nie. Inteendeel, dit herinner eerder aan die Hindoegeloof (kyk Khajuraho Group of Monuments en India’s temples of sex).

Die Bybel is duidelik oor die seksuele: dit is bedoel vir die huwelik, punt. Dit herinner aan wat Paulus in 1 Korintiërs 7:9 sê: (9)Maar as hulle nie in onthouding kan leef nie, moet hulle trou, want dit is beter om te trou as om deur hartstog verteer te word.

Let daarop dat alle teologiese studente by Stellenbosch Universiteit op ’n stadium by Nadia gaan klas kry.

**********

Die gawe van seksualiteit | Kerkbode

11 Julie 2019

Nadia Marais

Hierdie is ’n opiniestuk. Die skrywer se standpunte weerspieël nie noodwendig dié van Kerkbode nie.

Die aangrypende fliek Boy Erased (2018), gebaseer op die ware verhaal van ’n predikantskind wat deur gay bekeringsterapie gaan, begin met ’n verpligte belydenis: “I am using sexual sins and homosexuality to fill a God-shaped hole in my life – but I am not broken and God loves me.” Seksua­liteit word teenoor God opgestel, as twee kompeterende belange of magte. Die keuse in hierdie film is baie duidelik: òf God, òf seksualiteit. Iets soos: Jy leef jou geloof uit of jy leef jou seksua­liteit uit.

Die filosoof Alain de Botton argumenteer dat dit slégs gelowe is wat die mag van seksualiteit ernstig opneem. Die magsdinamika rondom kerklike gesprekke oor seks en seksualiteit – nie net binne die debat oor selfdegeslagverhoudings nie, maar oor onderwerpe heen: insluitend saamwoon, die huwelik, en reproduktiewe gesondheid – is opvallend. Sulke gesprekke het die potensiaal om mense te verwoes. Dit is die verskriklike realiteit van kerklike ge­sprekke oor seksualiteit. Die kerk ís in staat daartoe om kinders van God te laat twyfel daaraan dat hulle kinders van God is, skryf emeritus-aartsbiskop Desmond Tutu.

In haar boek Shameless (2019) skryf die Amerikaanse teoloog Nadia Bolz-Weber oor seks en seksualiteit, en stel sy die vraag aan ’n vriend van haar: Waarom het die kerk oor eeue heen so hard gewerk om menslike seksualiteit te beheer? Die kerk sien seks as kompetisie, is haar vriend se antwoord. Daarom is gesprekke oor seksualiteit so ontsettend gelade, meen sy, want seksualiteit word as ’n bedreiging vir spiritualiteit hanteer. Daarom moet dit noukeurig deur die kerk bestuur word.

Dit is nêrens meer opvallend as in die ultimatum wat gestel word in kerklike gesprekke oor seksualiteit nie. Wanneer seksualiteit inderdaad as ’n bedreigende mag vir geloof beskou word, is daar slegs twee opsies: die huwelik of selibaatskap. Geen wonder ons het in die proses selfs selibaatskap – wat binne die Katolieke tradisie veel meer as net seksweerhouding behels, as ten diep­ste ’n spiritualiteit van algehele toewyding aan Christus – misverstaan en verteken nie. Selibaatskap word daarmee ’n straf wat opgelê word in plaas van ’n bron van florering en uitdrukking van dissipelskap. Hoe oppervlakkig ons praat oor selibaatskap verraai hoe onvermoënd ons dink oor seksuali­teit in die kerk.

Nadia Bolz-Weber argumenteer dat die kerk ’n seksuele reformasie benodig – vandaar dan ook die subtitel van haar boek, A sexual reformation.’n Seksuele hervorming behels veel meer as nét ’n gesprek oor seksuele oriëntasie. Ten diepste vra sy van die kerk om te kan praat oor seksuele florering, en wat dit behels – insluitend ’n seksuele etiek wat nie net gevorm word deur kerklike moenies en mag nies, deur morele polisiëring nie, maar wat sy noem “concern”: om vanuit ons liefde vir God en liefde vir mekaar te leef. Dit beteken om wat nodig mag wees vir ander mense om te floreer te antisipeer en so op te tree dat hulle florering moontlik gemaak word.

Ons kan egter geen gesprek oor seksualiteit voer indien ons nie teologies kan praat oor liggaamlikheid nie. Ons menswees is onlosmaaklik ingebed in ons liggaamlikheid. Die Duitse teoloog Elizabeth Moltmann-Wendel skryf ’n boek met die titel I am my body (1995). Die Amerikaanse teoloog David Kelsey skryf in sy Eccentric existence (2009) dat menswees beteken dat ons sowel liggame ís as liggame hét. Hoe ons dink oor liggaamlikheid vorm hoe ons dink oor seksualiteit, argumenteer James Nelson in sy boek Body Theology (1992). Ons is nie mense sonder ons liggaam nie. Ons seksualiteit is onlosmaaklik verbonde aan ons liggaamlikheid. Ook ons seksualiteit is ’n genadegawe uit God se hand.

Dit is dan ook opvallend dat die evangeliese verlossingsverhaal nie eers by Christus se dood sou begin nie, maar by Christus se geboorte. Christus se vleeswording en liggaamlikheid – ’n geskenk wat Christus van Maria ontvang – is alreeds deel van die goeie nuus wat die kerk verkondig. Ons bely dat Christus ten volle God en ten volle mens – ook liggaamlik – is. Ons bely dat Christus liggaamlik sterf, liggaamlik opgestaan het uit die dood, liggaamlik opgevaar het na die hemel. Christus se liggaam verdwyn nie in die agtergrond na sy geboorte nie. Die kérk word, trouens, as Christus se liggaam beskryf. Daar is geen kerk en geen goeie nuus sonder Christus se liggaam nie.

Dit is hierdie Christus wat mense aanraak, en Jesus se aanraking genees verskeie karakters in die Bybel. In die aangrypende verhaal van ’n vrou wat vir jare lank siek is, is dit háár raak aan Jesus wat haar genees (Lukas 8:40-48). Jesus en Petrus se gesprek hieroor maak dit duidelik dat hierdie aanraking nie maar toevallig, onbelangrik of doodgewoon is nie, maar ’n aanraking wat Jesus laat stilstaan – en vra na die bete­ke­nis van die aanraking. Dit is ’n oom­blik wat ons dalk nie moet miskyk nie.

Wie is my aanraker? Wie se aanraker is ek? (Lukas 8:45).

▶ Dr Nadia Marais doseer Sistematiese Teologie aan die Universiteit Stellenbosch.