Klaas Hendrikse, ’n predikant in Nederland. In wese is hy ’n ateïs, maar hy is steeds verbonde aan ’n gemeente. Hy glo dat God nie bestaan nie, maar gebeur.
Kyk ook:
-
- Hoe oorleef die Christelike kerk in ons kontrei? (22 Mei 19)
- Ek glo ook dat God in ons koppe ‘gebeur’ (8 Feb 10)
- Protestant Dutch rethink Christianity for a doubtful world (kyk hieronder)
**********
Protestant Dutch rethink Christianity for a doubtful world
Saturday, August 6, 2011
(BBC) The Rev Klaas Hendrikse can offer his congregation little hope of life after death, and he’s not the sort of man to sugar the pill.
An imposing figure in black robes and white clerical collar, Mr Hendrikse presides over the Sunday service at the Exodus Church in Gorinchem, central Holland.
It is part of the mainstream Protestant Church in the Netherlands (PKN), and the service is conventional enough, with hymns, readings from the Bible, and the Lord’s Prayer. But the message from Mr Hendrikse’s sermon seems bleak – “Make the most of life on earth, because it will probably be the only one you get”.
“Personally I have no talent for believing in life after death,” Mr Hendrikse says. “No, for me our life, our task, is before death.”
Nor does Klaas Hendrikse believe that God exists at all as a supernatural thing.
“When it happens, it happens down to earth, between you and me, between people, that’s where it can happen. God is not a being at all… it’s a word for experience, or human experience.”
Mr Hendrikse describes the Bible’s account of Jesus’s life as a mythological story about a man who may never have existed, even if it is a valuable source of wisdom about how to lead a good life.
His book Believing in a Non-Existent God led to calls from more traditionalist Christians for him to be removed. However, a special church meeting decided his views were too widely shared among church thinkers for him to be singled out…
*********
God bestaat niet, maar gebeurt…
Dominee Klaas Hendrikse (60, foto rechtsboven) van de protestantse kerk in Middelburg gelooft niet dat God bestaat, maar hij gelooft wel in een God die gebeurt of gebeuren kan. Hij beschouwt zichzelf dan ook als een gelovige atheïst. Dat lijkt zoiets als een vegetarische slager of een pacifistische generaal, maar voor Hendrikse heeft het besef dat God niet bestaat noodzakelijke ruimte geschapen voor iets anders, voor iets wezenlijkers. Wat in de kerk God genoemd wordt, heeft wat hem betreft betere heidense dan bijbelse papieren. Afgelopen week kwam zijn boek uit onder de titel: Geloven in een God die niet bestaat. Manifest van een atheïstische dominee.
Daarin verklaart hij dit ”nieuwe geloof in God”. Met de opvatting dat God niet zonder mensen kan, in plaats van dat mensen een schepping van God zijn, hoopt hij een nieuw debat te entameren. Want daarover kent hij geen twijfel. Hendrikse is zelfs geen agnost (iemand die niet weet of God wel of niet bestaat) of een “ietsist” (iemand die vermoedt dat er tenminste nog iets van een hogere macht moet zijn). Nee, hij is honderd procent atheïst.
De Bijbel is voor Hendrikse eigenlijk niet meer dan een verzameling mythologische verhalen. Hendrikse is eerder tussen dan mèt de Bijbel opgegroeid. Hij is geboren in de Nederlandse bible belt, de Alblasserwaard, een streng christelijke gemeenschap waar zijn vader dierenarts was. ”Thuis werd aan geloof niet gedaan. Mijn vader was eigenlijk al atheïst. Maar ik was mij er zeer van bewust dat het er bij vriendjes heel anders aan toe ging dan bij ons thuis. Ik vroeg mij steeds af: waarom doen die andere mensen net alsof er wel een god bestaat?”
Hendrikse ging in 1972 werken voor de Amerikaanse kopieermultinational Xerox. Hij reisde elke dag van Gorinchem naar Amsterdam. ”Het was een opwindende baan met veel buitenlandse reizen. Ik was medewerker op de marketingafdeling en hield mij bezig met nieuwe computertechnieken.” In 1973 trouwde hij met de directiesecretaresse bij Mercedes-Benz. ”We waren allebei jong en veelbelovend. Maar op de een of andere manier dacht ik steeds terug aan die boeren in de Alblasserwaard en vroeg mijzelf af: is dit nu de zin van het leven?” In 1975 besloten ze allebei theologie te gaan studeren. ”Ik vond de studie buitengewoon boeiend, maar ik werd er niet gelovig van. Ik probeerde het wel uit, en ging uit nieuwsgierigheid ook wel af en toe naar de kerk. Maar ik kwam steeds meer tot de conclusie dat het idee van het bestaan van een god eigenlijk niet klopt.”
Hendrikse is er steeds meer van overtuigd geraakt dat God niet bestaat. ”Het niet-bestaan van God is voor mij geen beletsel, maar een voorwaarde om in God te geloven. God is voor mij niet een wezen, maar een woord voor wat er tussen mensen kan gebeuren. Iemand zegt bijvoorbeeld tegen je: ”Ik laat jou niet vallen”, en maakt die woorden waar. Noem dat maar gerust God.” Voor Hendrikse is geloven in een God die niet bestaat, het vermogen om van een alledaagse gebeurtenis een ervaring te maken. Elke dag maak je van alles mee: je partner is niet zo spraakzaam tijdens het ontbijt, je wordt bijna van je fiets gereden, je krijgt een complimentje enz. Daar hoef je niets voor te doen, dat gaat vanzelf. Maar datgene wat je meemaakt ook iets met je làten doen, dat gaat niet zomaar. Daar moet je zelf ook iets voor doen, of laten. Naar de mate waarin het je lukt om van een gebeurtenis een ervaring te maken, zou jezelf kunnen kunnen beschouwen als gelovig.
Die ervaringen kunnen leiden tot het besef dat je afhankelijkbent van omstandigheden waar je geen zeggenschap over hebt en dat wat werkelijk van waarde is je uiteindelijk alleen maar gegeven kan worden. En die ervaringen leiden ook tot het besef dat anderen er wat dat betreft net zo voor staan als jij. Dan, als de verhouding met anderen in zicht komt, wordt het religieus en kan het over geloven gaan, in de letterlijke zin van het woord: vertrouwen. Vertrouwen doe je op basis van opgedane ervaringen. Pas als dat allemaal gezegd is, komt God ter sprake: als een van de mogelijke woorden waarmee die ervaringen kunnen worden benoemd. God is dan zoiets als ‘dat wat meetrekt met mensen die onderweg zijn’. Daar zit zoveel beweging in, dat je eigenlijk alleen maar kunt zeggen dat God gebeurt, gebeuren kan en niet dat hij bestaat.